Od jedynaka do starszaka, czyli jak przygotować dziecko na pojawienie się rodzeństwa?
Pojawienie się dziecka na świecie, to ważny moment w życiu pary. A pojawienie się drugiego dziecka? To ważny moment w życiu CAŁEJ rodziny. A może nawet jeden z ważniejszych w życiu dziecka… Rodzice wciąż będą rodzicami, innymi – bo przecież dwójki dzieci – ich też czeka zmiana. Ale jedynak lub jedynaczka – jeszcze nigdy nie był_a starszym rodzeństwem, więc to zupełnie nowa rola. A nauka tej roli to “przygoda”, o którą warto zadbać na długo przed pojawieniem się rodzeństwa w domu.
O co zadbać najwcześniej, żeby przygotować dziecko na pojawienie się rodzeństwa
Przygotowanie do roli starszej siostry lub starszego brata zaczyna się już w momencie, kiedy dziecko dowiaduje się o tym. Dlatego ta chwila ma znaczenie i warto ją zaplanować – powiedzieć dziecku osobiście, że mama jest w ciąży w wybranym, dogodnym momencie. Jeśli wiele osób dowie się o ciąży wcześniej, stwarza to ryzyko, że ktoś inny (być może bez złej woli, ale po prostu zakładając, że już wie) powie o tym dziecku. A to może je zranić albo spowodować niezrozumienie sytuacji.
Przy rozmowach o nowym dzidziusiu w domu pomocne będą z pewnością książeczki, które pokazują, jak wygląda małe dziecko – jak zmienia się w brzuchu mamy i po urodzeniu. Najlepiej najpierw samemu sprawdzić wcześniej ich treść, aby upewnić się, że jest zgodna z tym, co jest bliskie rodzicom i ich stylowi wychowania. Warto sięgnąć też do zdjęć i nagrań z początku życia jedynaczki_ka. To może być wesoły moment dla dziecka – zobaczyć, jakim maluchem było jeszcze kilka lat wcześniej.
Kiedy już ma się urodzić…
…to mniej więcej wiadomo, kiedy to będzie. Jeszcze raz – pojawienie się brata lub siostry dla kilkulatka to ogromna zmiana. Dlatego, skoro znany jest czas tej zmiany (czyli termin porodu), lepiej nie planować innej ważnej zmiany na ten sam moment (np. przeprowadzki do własnego pokoju, odpieluchowania, początku pracy niani). Jeśli to tylko możliwe, najlepiej jest inne duże wydarzenie zaplanować na przynajmniej miesiąc lub dwa przed lub po porodzie.
Przygotowanie dziecka do nieobecności mamy na czas pobytu w szpitalu i (być może) obojga rodziców na czas samego porodu to również istotna sprawa. Warto, aby dziecko wiedziało wcześniej, ile czasu nie będzie rodziców, z kim wtedy zostanie, czy może porozmawiać z rodzicami przez telefon czy jak poradzić sobie z tęsknotą. Oczywiście, nie da się przygotować dziecka na każdą ewentualność (np. mama może zacząć rodzić na miesiąc przed terminem albo zostanie w szpitalu po porodzie z maluchem na tydzień), ale całkowity brak przygotowania na nieobecność mamy i taty może być większym szokiem.
Gdy rodzina jest w komplecie –
Pojawienie się nowego członka rodziny wiąże się z ogromem emocji, również u rodzeństwa. Warto mieć na uwadze, że mogą to być trudne emocje:
- smutek i tęsknota za czasem, kiedy rodzice mieli więcej czasu tylko dla niego,
- rozczarowanie tym, że z maluchem nie da się od razu pobawić i nic nie potrafi,
- samotność, bo być może goście interesują się wyłącznie niemowlakiem,
- strach, a nawet przerażenie, gdy dorośli wymagają większej samodzielności od kilkulatka,
- i wiele, wiele innych.
Gdy rodzice dostrzegają takie uczucia u starszaka, należy je przyjąć, zaakceptować, nie zaprzeczać im. (Kolejny raz! Rola starszego rodzeństwa to coś kompletnie nowego dla dziecka, to potrwa zanim się jej nauczy)
Dlatego też ważną kwestią jest zadbanie o czas sam na sam każdego rodzica z każdym dzieckiem każdego dnia. To ważna odpowiedzialność obojga rodziców, by o to zadbać. Wcale nie musi tak być, że mama zostaje “przyporządkowana na stałe” do noworodka, a tata do starszaka. W takim wymagającym czasie starsze dziecko tym bardziej potrzebuje obojga rodziców, których dotychczas miało całkowicie na wyłączność.
Jeśli artykuł nie wyczerpuje Twoich pytań i potrzeb związanych z przygotowaniem dziecka na pojawienie się rodzeństwa, zapraszamy na konsultacje dla rodziców. online albo osobiście w Piasecznie lub Warszawie.
Autor: Kamila Świstowska, psycholożka, trenerka Fundacja Faro